EŞİK Platformu'ndan 14 Mayıs Seçimleri İçin Kadın Aday Raporu

Kesinleşen aday listelerini inceleyen EŞİK Platformu, 33 ilden kadın vekil seçilmeyeceğini belirtti: "Bu iller TBMM’nin 28. Dönemi boyunca sadece erkek vekillerce temsil edilecek."

 Eşitlik İçin Kadın Platformu (EŞİK Platformu), 14 Mayıs'ta yapılacak seçimin milletvekili listeleriyle ilgili açıklama yaptı. Kesinleşen listelerde AK Parti, CHP, İYİ Parti, MHP, Türkiye İşçi Partisi (TİP) ve Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi'nin (Yeşil Sol Parti) adaylarının incelendiği aktarılan açıklamada, "Yapmış olduğumuz inceleme, yeni Meclis’in eşit temsilden yine çok uzak olacağını ortaya koymaktadır. Kadınlar siyasete girmek istemiyor iddiasını çürüten çok sayıda kadın aday adayı olmasına rağmen, birçok partinin kesinleşmiş listelerinde çok az sayıda kadına yer verildiği, büyük bölümünün de seçilemeyecek yerlere konularak listelerdeki kadın oranının yapay şekilde yükseltildiği görülmektedir" ifadelerine yer verildi. Yüksek Seçim Kurulu, listelerde cinsiyet belirtmediğine dikkat çekilen açıklamada, "Cinsiyete göre ayrıştırılmış veri toplamak devletin ve kamu ya da özel ilgili tüm kurumların temel görevlerinden biridir. Bu görevi ısrarla yerine getirmemek kadınlara karşı açık bir ayrımcılıktır; Anayasa’nın başta eşitlikle ilgili 10. maddesi olmak üzere birçok maddesinin ve Türkiye’nin taraf olduğu BM CEDAW Sözleşmesi’nin 9 No’lu Genel Tavsiyesi’nin açık ihlali anlamına gelmektedir" denildi. 33 ilde kadın milletvekili seçilmeyeceği aktarılan açıklamada, "33 ilden kadın vekil çıkmamaktadır. Bu iller TBMM’nin 28. Dönemi boyunca sadece erkek vekillerce temsil edileceklerdir. Cumhuriyet tarihi boyunca kadın vekil çıkarmamış olan 20 ilden 18’inde bu seçimde de kadın vekil çıkmayacağı görülmektedir. MHP’nin 40, AKP’nin 34, İyi Parti’nin 22, CHP’nin 21 ilde kadın adayı bulunmamaktadır. Meclis’e 117 kadın vekilin girmesi ve Meclis’teki kadın oranının yüzde 19.50 olması beklenmektedir" ifadeleri kullanıldı. KADIN ORANI EN YÜKSEK PARTİ YEŞİL SOL PARTİ, EN DÜŞÜK MHP TİP ve Yeşil Sol Parti'nin ilk sıralarda kadınlara en çok yer veren partiler olduğu belirten açıklama şöyle devam etti:  CHP ve İyi Parti açısından İstanbul, İzmir, Giresun, Karabük, Manisa, Tekirdağ, Zonguldak, Osmaniye gibi kimi illerdeki potansiyel oy artışı, Meclis’e 7-10 arasında daha fazla kadının girmesini sağlayabilir.  Yeniden Refah Partisi’nin listelerine 48 kadın aday koyduğu görülmekle birlikte, birinci sırada kadınlara yer vermemiş olması sebebiyle, 14 Mayıs 2023 seçimlerinde vekil çıkaracak olsa bile, bunlar erkek vekiller olacaklardır. Milletvekili listelerinde kadın oranı en yüksek parti Yeşil Sol Parti (%43.50); ikinci parti ise TİP’dir (%42.13). Kadın adayı en az olan parti MHP’dir (%15.17); hemen ardından AKP (%18.67) gelmektedir. - Aday listelerinde birinci sırada en çok sayıda kadın vekile yer vermiş olan parti TİP’dir (%47.06), ardından Yeşil Sol Parti (%39.08) gelmektedir. En az sayıda kadını birinci sıraya yazan parti AKP’dir (%4.60) ve onu MHP (%8.05) takip etmektedir. - Meclis’e girecek en çok sayıda kadın vekil, 56 kadın milletvekili ile AKP’de görünse de oransal olarak değerlendirildiğinde, %41.54 kadın vekil oranı ile Yeşil Sol Parti ilk sırada yer almaktadır. İYİ PARTİ'NİN 150 KADIN ADAYINDAN 5'İ SEÇİLEBİLİR YERLERDE Listelerde seçilebilir yerlerde yer alan kadın oranı en yüksek olan parti Yeşil Sol Parti (%41.54) iken en düşük orana sahip parti MHP'dir (%4.00). MHP’yi %11.36 ile İyi Parti, %18.18 ile CHP ve %19.05 ile AKP izlemektedir. - Listelerdeki kadın oranı ile seçilebilir yere yazılan kadın oranları kıyaslandığında, aradaki farkın en açık olduğu parti TİP’dir, hemen ardından ise İyi Parti gelmektedir. İyi Parti listesinde yer bulan kadın sayısı 150 iken, seçilebilir yerde sadece 5 kadın adayın olduğu görülmektedir. İyi Parti’yi MHP takip etmektedir; MHP’nin listesinde 91 kadın varken, seçilebilir yere yazılan kadın sayısı sadece 2’dir. CHP listesinde 153 kadına yer vermekle birlikte, sadece 26 kadın aday CHP’den seçilebilir sıralarda yer almaktadır. (Seçilebilir yer nitelendirmesi, 2018 seçim sonuçları baz alınarak oluşturulmuştur.) - Partilerin listelerinde seçilebilir yerin hemen altında bir kadın adaya yer verdiği görülmektedir. Bu durum AKP listelerinde 15, Yeşil Sol Parti’de 13, CHP listelerinde 11, İyi Parti’de 7, MHP’de 6, TİP’de 3 ilde görülmektedir. Bu da bize, siyasi partilerin seçilebilir sırada kadın aday eksikliğinin farkında olduklarını ve mümkün olduğunca üst ama seçilmesi riskli sıralara kadınları koyduklarını ve seçilebilmek için en yoğun emeği sarfetmek durumunda kalacak adayların da kadın adaylar olacağını göstermektedir. (Seçilebilir yer nitelendirmesi, 2018 seçim sonuçları baz alınarak oluşturulmuştur.) MHP 40, AKP 34 İYİ PARTİ 22, CHP 21 İLDE HİÇ KADIN ADAY GÖSTERMEDİ MHP’nin 40 ilde kadın adayı bulunmamaktadır. AKP; Adıyaman, Amasya, Artvin, Bilecik, Bingöl, Bitlis, Burdur, Çankırı, Çorum, Elazığ, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Isparta, Kars, Kırşehir, Mardin, Muğla, Muş, Nevşehir, Niğde, Ordu, Rize, Siirt, Sinop, Tokat, Yozgat, Bayburt, Kırıkkale, Bartın, Ardahan, Iğdır, Karabük ve Kilis’te yani toplam 34 ilde hiç kadın adaya yer vermemiştir. - İyi Parti; Afyon, Ağrı, Amasya, Artvin, Bilecik, Bitlis, Bolu, Burdur, Giresun, Gümüşhane, Kastamonu, Kırşehir, Muş, Niğde, Sinop, Tokat, Tunceli, Uşak, Bayburt, Şırnak, Ardahan ve Kilis’te yani toplam 22 ilde hiç kadın adaya yer vermemiştir. - CHP; Ardahan, Artvin, Bilecik, Bingöl, Edirne, Erzincan, Erzurum, Iğdır, Karabük, Kastamonu, Karaman, Kayseri, Kırıkkale, Kırşehir, Kilis, Malatya, Rize, Siirt, Sinop, Sivas, Şırnak ve Tokat’ta yani toplam 21 ilde hiç kadın adaya yer vermemiştir. - Millet İttifakı; Ardahan, Artvin, Bilecik, Iğdır, Kastamonu, Giresun, Gümüşhane, Sinop, Tokat, Kırşehir, Kilis, Şırnak ve Rize’de, yani toplam 13 ilde, 6 parti olarak tek bir kadın aday çıkarmamış durumdadır. - Emek ve Özgürlük İttifakı’nın tüm illerde kadın adaylara, eşit temsile yakın oranda yer verdiği görülmüştür.