İmamoğlu Gözaltısının Ekonomiye Etkisi Eksi 50 Milyar Dolar

İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun gözaltına alınması üzerine piyasalar altüst olurken Merkez Bankası döviz satmak ve faizi artırmak zorunda kaldı.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Başkanı ve CHP'nin cumhurbaşkanı adayı Ekrem İmamoğlu 19 Mart'ta gözaltına alınmış, ardından onlarca kişiyle beraber tutuklanarak Silivri Cezaevi'ne gönderilmişti. İmamoğlu'nun gözaltına alınmasına piyasalar çok sert tepki göstermiş, Merkez Bankası piyasaları dizginlemek için dolar satmıştı. Banka dün de faiz indirim döngüsüne son vermişti. İmamoğlu gözaltına alınmadan önce piyasalardaki durum 2025 yılına 35,37 liradan başlayan dolar, 18 Mart'ta yani İmamoğlu gözaltına alınmadan bir gün önce 36,64 seviyesindeydi. 2025'e 36,65 seviyesinden başlayan avroysa 18 Mart'ta 40,17 düzeyindeydi. Gram altın 2025'e 2 bin 984 liradan başlarken 18 Mart'ta 3 bin 578 liraydı. BIST 100 endeksi de seneye 9 bin 960 puandan başlamış, 18 Mart'ta da 10 bin 800 bandına erişmişti. Türkiye'nin risk primi de yılın başında 259, 18 Mart'ta 253'tü. 18 Mart'ta İmamoğlu'nun üniversite diploması iptal edilmişti ancak iptal duyurusu piyasalar kapandıktan sonra yapıldığı için bu durum piyasaları ilk başta etkilememişti. Piyasalar İmamoğlu'nun gözaltına alınmasına nasıl tepki gösterdi? İmamoğlu'nun gözaltına alınmasıyla dolar kuru 41'i, avro kuru 45'i geçerek rekor kırmıştı. Gram altın da 4 bin lirayı aşmıştı. Borsa'daki düşüşü önlemek içinse art arda devre kesici işlemleri uygulandı. BIST 100 endeksi 19 Mart'ta 9 bin 860, 20 Mart'ta 9 bin 800 ve 21 Mart'ta 9 bine kadar geriledi. Risk primi de 21 Mart'ta 324 puana kadar yükseldi. Merkez Bankası'nın müdahalesiyle piyasalardaki oynaklık kısmen durduruldu. 20 Mart'ta dolar kuru 38'li, avro kuru 41,5'li ve gram altın 3 bin 700'lü seviyelere indi. Merkez Bankası ayrıca, gecelik faizi yüzde 46'ya yükseltmişti. 18 Nisan saat 11.20 itibarıyla dolar/TL 38,14, avro/TL 43,51, gram altın 4 bin 81, BIST 100 endeksi 9 bin 370 seviyesinde ilerliyor.  İndirim döngüsü duraksadı Eski ekonomi yönetimi yüksek enflasyona rağmen politika faizini tek haneye indirmişti. Mayıs 2023 seçimlerinden sonra getirilen yeni ekonomi yönetimi, kademeli artışlarla politika faizini yüzde 50'ye yükseltmişti. Nisan 2024'ten beri yüzde 50 seviyesinde olan faiz, Aralık 2024'te piyasa beklentisine paralel olarak yüzde 47,5'e indirilmişti. Bu yılın ilk ayında da politika faizi, 250 puan indirimle yüzde 45'e indirilmişti. Mart ayında da faiz yüzde 42,5'e indirilmişti. Ancak Merkez Bankası, son yaşanan gelişmeler ışığında indirim döngüsünü durdurdu. Dün, politika faizi 350 baz puan artışla yüzde 46'ya yükseltildi. Ne kadar döviz satıldı? Merkez Bankası, 20 Mart'ta yaptığı açıklamayla, piyasalarda yaşanan oynaklık nedeniyle döviz satışına başlayacağını duyurmuştu. Banka, şu açıklamayı yapmıştı: "Döviz piyasasının sağlıklı çalışması, döviz kurlarında gözlenebilecek oynaklıkların engellenmesi ve döviz likiditesinin dengelenmesi amacıyla Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nezdinde Türk lirası uzlaşmalı vadeli döviz satım işlemlerine başlanacaktır." CHP Genel Başkan Yardımcısı Özgür Karabat da, 17 Nisan'da yaptığı açıklamada, İmamoğlu'nun gözaltına alınmasından sonra 50 milyar dolar tutarında rezervin satıldığını dile getirdi: "19 Mart darbesinin ardından ‘işler yolunda’ görüntüsü vermek için 50 milyar dolar rezerv yakıldı. Daha ne kadar yakılacak belli değil. Yüksek enflasyon sürüyor. Merkez Bankası faizi indiremiyor. Yatırımlar durdu. Belirsizlik had safhada. Kendisine gazeteci diyen bir yandaşın lafı ile dahi borsa tepe taklak oldu. Bu güvensizlikle Türkiye’nin gidecek yeri kalmamıştır." Enflasyon nasıl etkilendi? İmamoğlu'nun gözaltına alınmasıyla başlayan sürecin enflasyona etki ettiğini henüz söylenemez çünkü söz konusu süreç Mart ayının sadece son haftasını ilgilendiriyor. Yine de aylık enflasyon sınırlı da olsa artış gösterdi. TÜİK verilerine göre Şubat enflasyonu yüzde 2,27'ydi. Mart'taysa aylık enflasyon yüzde 2,46'ya yükseldi. Yıllık enflasyonsa yüzde 39,05'ten yüzde 38,1'e düştü. Merkez Bankası'ysa, faiz artışının yapıldığı toplantının özet notunda enflasyonun artacağını öngördüklerini belirtti. Toplantının özet notunda şunlar ifade edildi: "Enflasyonun ana eğilimi mart ayında gerilemiştir. Aylık temel mal enflasyonunun finansal piyasalardaki gelişmelerin etkisiyle nisan ayında bir miktar yükseleceği, hizmet enflasyonunun ise görece yatay seyredeceği öngörülmektedir. Öncü veriler yurt içi talebin ilk çeyrekte ivme kaybetmekle birlikte öngörülenin üzerinde seyrettiğini ve enflasyonu düşürücü etkisinin azaldığını ima etmektedir. Küresel ticarette artan korumacı eğilimlerin küresel iktisadi faaliyet, emtia fiyatları ve sermaye akımları kanalıyla dezenflasyon sürecine olası etkileri yakından takip edilmektedir. Enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışları dezenflasyon süreci açısından risk unsuru olmaya devam etmektedir."